Witamina C lewoskrętna co oznacza i czy warto ją wybierać?

Wstęp

Witamina C lewoskrętna to pojęcie, które wzbudza wiele emocji i jest często powielane w przestrzeni internetowej, jednak nie znajduje odzwierciedlenia w naukowych faktach. W rzeczywistości, w suplementach i produktach dostępnych na rynku zawsze obecny jest kwas L-askorbinowy, czyli biologicznie aktywna, prawoskrętna forma witaminy C. W dalszej części artykułu jednoznacznie wyjaśniam, co naprawdę oznacza pojęcie witaminy C lewoskrętnej, czy istnieje, na czym polega prawoskrętność i dlaczego warto zwracać uwagę na właściwy wybór tej witaminy.

Co oznacza „witamina C lewoskrętna”?

Określenie „witamina C lewoskrętna” jest błędne i mylące. Formalnie nie istnieje taki związek, który spełniałby kryteria biologicznej aktywności i był równocześnie lewoskrętny pod względem optycznym. W rzeczywistości witamina C to kwas L-askorbinowy, który jest prawoskrętny optycznie, co oznacza, że roztwór tej witaminy skręca płaszczyznę światła spolaryzowanego w prawo, w zakresie +20,5° do +21,5°[1][2][6].

Przedrostki „L” i „D” w chemii organicznej określają konfigurację przestrzenną cząsteczki w układzie Fischera, a nie kierunek skręcalności optycznej. Optyczna skręcalność (+/-) jest zjawiskiem niezależnym od konfiguracji (L/D)[1][2]. Zatem mit o istnieniu lewoskrętnej witaminy C wynika z pomieszania tych dwóch różnych cech.

Popularność tego sformułowania jest efektem marketingu oraz niewłaściwego łączenia informacji naukowych, ale nie ma żadnych naukowych podstaw ani potwierdzenia skuteczności takiej „lewoskrętnej” wersji[1][4][5].

Struktura i właściwości chemiczne witaminy C

Witamina C to inaczej kwas L-askorbinowy. To wyłącznie konfiguracja L tej cząsteczki wykazuje pełną aktywność biologiczną u człowieka[2][6]. Cząsteczka kwasu askorbinowego posiada asymetryczny atom węgla, który pozwala na występowanie dwóch form izomerycznych: L oraz D. Jednak tylko ta o konfiguracji L funkcjonuje jako witamina C.

Kwas L-askorbinowy jest prawoskrętny, co oznacza, że skręca światło spolaryzowane w prawo. Izomer D-askorbinowy istnieje, ale nie wykazuje aktywności biologicznej i nie jest witaminą C[2]. Dlatego suplementy i preparaty dostępne w sprzedaży zawierają wyłącznie prawoskrętny kwas L-askorbinowy.

Pochodne witaminy C, takie jak askorbinian sodu czy palmitynian askorbylu, również zachowują prawoskrętną optyczną aktywność i są równie skuteczne pod względem działania biologicznego[6].

Jak działa witamina C w organizmie?

Witamina C odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Wspiera układ odpornościowy, uczestniczy w syntezie kolagenu – białka odpowiadającego za elastyczność i wytrzymałość skóry, naczyń krwionośnych czy ścięgien[2][3][9]. Dodatkowo poprawia przyswajanie żelaza niehemowego, co ma znaczenie zwłaszcza w profilaktyce i leczeniu anemii. Jest także jednym z głównych antyoksydantów, chroniącym komórki przed stresem oksydacyjnym[2][5].

Aktywność biologiczna tej witaminy jest bezpośrednio związana z jej konfiguracją L, która odpowiada enzymom ludzkiego organizmu i warunkuje możliwość jej prawidłowego wchłaniania i wykorzystania. Inne izomery (jak D-askorbinowy) nie wykazują takiej aktywności i nie pełnią funkcji witaminy C[1][2][6].

Dlaczego nie warto szukać „lewoskrętnej witaminy C”?

Lewoskrętna witamina C nie istnieje jako substancja o udowodnionej aktywności biologicznej. Obecność na rynku jedynie prawoskrętnej formy kwasu L-askorbinowego potwierdzają zarówno dane laboratoryjne, jak i oficjalne stanowiska ekspertów[1][2][4].

Wybierając suplementację witaminy C, warto wiedzieć, że w każdej dobrej jakości witaminie C wykorzystywany jest kwas L-askorbinowy – forma biologicznie aktywna i prawoskrętna[3][6]. Nie istnieje forma o lepszych właściwościach pod nazwą „lewoskrętna” i nie ma dowodów naukowych na istnienie lub skuteczność takiej substancji[1][4].

Mity dotyczące „większej skuteczności” czy „naturalności” lewoskrętnej witaminy C są całkowicie pozbawione podstaw medycznych i biochemicznych. Brak jest danych potwierdzających jej istnienie lub przewagę względem kwasu L-askorbinowego stosowanego w standardowych suplementach[1][4][5].

Podsumowanie

Kwestia witaminy C lewoskrętnej sprowadza się do nieporozumienia terminologicznego. Jedyną aktywną biologicznie formą witaminy C jest kwas L-askorbinowy, który jest prawoskrętny. Mity dotyczące „lewoskrętnej” wersji są efektem błędnego rozumienia chemicznych oznaczeń i nie są potwierdzone przez naukę.

Kluczowe jest, aby wybierać suplementy witaminy C zawierające kwas L-askorbinowy, ponieważ to jedyna forma skuteczna i zgodna z wymaganiami ludzkiego organizmu[2][3][6].

Źródła:

1. https://natural.pl/blog/witamina-c-lewoskretna-co-to-takiego-jak-nie-dac-sie-oszukac/
2. https://www.doz.pl/czytelnia/a18269-Czy_istnieje_lewoskretna_i_prawoskretna_witamina_C_Wlasciwosci_kwasu_L-askorbinowego
3. https://www.amol.pl/witamina-c-a-witamina-c-lewoskretna-wszystko-co-musisz-wiedziec
4. https://food-forum.pl/artykul/witamina-c-lewoskretna-ktora-nie-istnieje
5. https://www.sklepzycia.pl/blog/witamina-c-lewoskretna-fakty-i-mity
6. https://www.kosmopedia.org/o-tym-sie-mowi/witamina-c-prawo-czy-lewoskretna/
7. https://enaturalnie.pl/blog/witamina-c-kwas-l-askorbinowy-askorbinian-sodu-acerola-historia-wlasciwosci-formy-mity-jak-stosowac-b86.html