Rozwój dziecka zależy od wielu czynników – zarówno środowiskowych, jak i indywidualnych. Jednak istnieją wyraźnie określone elementy codziennego życia, które zdecydowanie nie wspierają prawidłowego rozwoju najmłodszych. Poniżej znajdują się trzy rzeczy, które – według badań i analiz – utrudniają rozwój dziecka już od najwcześniejszych lat. Niniejszy artykuł przedstawia faktycznie poparte nauką zagrożenia oraz ich wpływ na funkcjonowanie dziecka.
Nadmierna ekspozycja na ekrany
Jednym z najistotniejszych czynników, które nie wspierają rozwoju dziecka, jest nadmierna ekspozycja na ekrany. Wyniki badań pokazują, iż dzieci spędzające przed ekranami ponad 2 godziny dziennie mają wyraźnie obniżoną zdolność koncentracji oraz trudności w rozwoju emocjonalnym. Ekrany urządzeń elektronicznych wpływają bezpośrednio na strukturę mózgu, zaburzając prawidłowe procesy przetwarzania informacji oraz rozwój kompetencji językowych[2]. Oprócz tego nadmiar czasu spędzanego przed ekranem przekłada się na pogorszenie wyników w zakresie koncentracji oraz problemów emocjonalnych, co potwierdzają potwierdzone statystyki[2].
Mechanizmy tych działań są złożone – efektem ekspozycji na dynamiczne bodźce cyfrowe jest trudność w skupieniu się na zadaniach wymagających dłuższego zaangażowania. Nadmierna stymulacja audiowizualna prowadzi również do zmniejszenia ilości czasu przeznaczanego na zabawę ruchową czy interakcje społeczne, co jest niezbędne dla harmonijnego rozwoju dziecka[2].
Chodziki i ich wpływ na rozwój motoryczny
Kolejnym elementem, który stanowczo nie wspiera rozwoju dziecka, są chodziki. Pomimo pozornego ułatwienia nauki chodzenia, stosowanie chodzików wywiera negatywny wpływ na rozwój motoryczny. Dzieci korzystające z tego typu urządzeń często później rozpoczynają samodzielne chodzenie niż ich rówieśnicy. Wynika to z nienaturalnego rozkładu ciężaru ciała oraz braku możliwości swobodnego ćwiczenia równowagi i koordynacji ruchowej[4].
Chodziki ograniczają dziecku możliwość rozwijania naturalnych wzorców ruchu oraz prawidłowego wzmacniania mięśni. Mechanizm ten polega na zmianie sposobu nauki chodzenia – zamiast swobodnego poruszania się i eksploracji otoczenia, dziecko przyzwyczaja się do korzystania z chodzika, przez co kluczowe aspekty rozwoju motorycznego zostają zahamowane[4]. Badania sugerują, że zapewnienie dziecku swobody ruchu, bez stosowania chodzików, skutkuje lepszym rozwojem motorycznym i szybszym opanowaniem umiejętności chodzenia[3].
Nadmiar bodźców a trudności w koncentracji
Trzecią kluczową kwestią, która nie wspiera rozwoju dziecka, jest nadmiar bodźców. Zbyt wiele zabawek, stały hałas bądź obecność licznych i zróżnicowanych rozpraszaczy mogą prowadzić do trudności z koncentracją oraz utrudniać rozwój zdolności do planowania i organizowania działań. W sytuacji, gdy do mózgu dziecka dociera nadmierna ilość informacji, pojawiają się u niego problemy z wykorzystaniem własnych zasobów uwagi[8].
Badania dowodzą, iż obecność nadmiaru bodźców spowalnia procesy samodzielnego organizowania zabawy, podejmowania decyzji czy rozwijania kreatywności. Dzieci stale otoczone nadmiarem rzeczy mogą mieć także problemy z radzeniem sobie z emocjami i odnalezieniem się w uporządkowanym środowisku[8]. Wspieranie rozwoju dziecka wymaga więc ograniczania zbędnych bodźców i zapewnienia prostych, naturalnych warunków do nauki i zabawy[8].
Podsumowanie
Zarówno nadmierna ekspozycja na ekrany, chodziki jak i nadmiar bodźców to czynniki naukowo potwierdzone jako niekorzystne dla rozwoju dziecka[2][4][8]. Rozważne eliminowanie lub ograniczanie tych elementów z codziennego życia najmłodszych przyczynia się do harmonijnego rozwoju zarówno w sferze poznawczej, motorycznej, jak i emocjonalnej. Stworzenie dziecku warunków odpowiadających jego naturalnym potrzebom zapewnia solidną podstawę do przyszłych sukcesów.
Źródła:
- [1] https://cudownedziecko.pl/baza-wiedzy/rozwoj-dziecka-czego-nie-wiesz-a-powinienes/
- [2] https://zdrowieodpoczatku.pl/7-rzeczy-ktore-utrudniaja-nauke-i-rozwoj/
- [3] https://dziecisawazne.pl/10-rzeczy-ktorych-powinnismy-unikac-zeby-wspierac-rozwoj-prawidlowej-postawy-ciala-dziecka/
- [4] https://www.memola.eu/co-nie-sprzyja-rozwojowi-dziecka/
- [8] https://neuronyszaleja.pl/3168-2/

AktivKids.pl to portal o rozwoju i zdrowiu dzieci dla rodziców, którzy cenią rzetelną wiedzę podaną bez zbędnych ozdóbek. Łączymy ekspertyzę specjalistów z praktyką codziennego rodzicielstwa – piszemy o tym, co faktycznie działa, nie o tym, co brzmi pięknie w teorii. Żadnych rewolucji ani cudownych metod, tylko sprawdzona wiedza, zdrowy rozsądek i szacunek dla tego, że rodzicielstwo jest wystarczająco trudne bez dodatkowej presji idealności.
