Kiedy pierwsze słowo mama pojawia się u dziecka? To pytanie interesuje wielu rodziców już od pierwszych miesięcy życia pociechy. Pierwsze świadome użycie słowa „mama” u większości dzieci przypada na okres pomiędzy 12. a 18. miesiącem życia. Wcześniejsze próby wymawiania sylab typu „ma-ma” pojawiają się w okresie gaworzenia, już od około 6. miesiąca, lecz nie mają jeszcze świadomego znaczenia i nie odnoszą się do konkretnej osoby[1][2][3][4][7].
Wczesny rozwój mowy: od głużenia do gaworzenia
Proces kształtowania mowy rozpoczyna się bardzo wcześnie. Okres głużenia obejmuje pierwsze dźwięki wydawane przez dziecko, pojawia się w okolicach 2.–3. miesiąca i trwa około 3–4 miesiące[2]. Następnym etapem jest gaworzenie, które zaczyna się około 6. miesiąca i trwa do 10.–12. miesiąca życia. W tym czasie niemowlę eksperymentuje z aparatem mowy, powtarza proste sylaby takie jak „ma-ma” czy „ba-ba”, choć na tym etapie dźwięki nie są jeszcze świadomie powiązane z matką lub inną osobą[1][2][3].
Gaworzenie jest naturalnym elementem nauki koordynacji mięśni uczestniczących w mowie i służy przygotowaniu dziecka do wypowiadania świadomych słów. Jest to również okres, w którym dzieci intensywnie naśladują usłyszane dźwięki, ale jeszcze nie używają ich celowo w komunikacji[1][3].
Echolalia: krok w stronę świadomego słowa
Około 8.–10. miesiąca życia pojawia się zjawisko echolalii – powtarzania przez dziecko sylab lub dźwięków zaobserwowanych u dorosłych. Echolalia stanowi ważny etap w przejściu od przypadkowego powtarzania dźwięków do świadomego użycia słów w odpowiednim kontekście[1].
Ten etap jest kluczowy dla dalszego rozwoju mowy, ponieważ oznacza początek rozumienia, że dźwięki mogą mieć określone znaczenie i mogą służyć komunikacji z otoczeniem[1].
Pierwsze świadome słowo „mama” – kiedy się pojawia?
Pierwsze świadome użycie słowa „mama” następuje najczęściej między 12. a 18. miesiącem życia. Oznacza to, że dziecko wie, iż słowo to odnosi się do konkretnej osoby – matki. Jest to zarazem jeden z kamieni milowych rozwoju intelektualnego i społecznego, ponieważ pokazuje, że maluch potrafi już nie tylko powtarzać usłyszane dźwięki, ale także nadać im odpowiednie znaczenie[1][3][4][7].
Świadome nazwanie matki słowem „mama” zbiega się w czasie z poszerzeniem zasobu słów, który u dziecka około 1,5 roku życia wynosi zwykle już około 50 różnych wyrazów[4]. Przed 24 miesiącem pociecha może używać kilkudziesięciu słów i próbować łączyć je w proste zdania[7][9].
Indywidualne tempo rozwoju mowy
Rozwój mowy i pojawienie się pierwszych słów to procesy bardzo indywidualne. Niektóre dzieci zaczynają mówić świadomie kilka miesięcy później niż ich rówieśnicy, jednak w większości przypadków pierwsze słowa pojawiają się około ukończenia pierwszego roku życia[1][4][9]. Należy pamiętać, że tempo nauki mówienia zależy od wielu czynników, takich jak uwarunkowania genetyczne, otoczenie czy częstość kontaktu z osobą dorosłą[1][4].
Niewielkie opóźnienia w pojawieniu się pierwszych świadomych słów mogą być zupełnie naturalne. Dopiero znaczne przesunięcia tego etapu wymagają konsultacji ze specjalistą[9].
Rola rodzica w nauce mówienia „mama”
Kontekst emocjonalny i częste powtarzanie przez rodziców słowa „mama” ma wpływ na tempo nauki mówienia. Dziecko szybciej zapamiętuje oraz zaczyna świadomie używać wyrazów, które są wypowiadane z zaangażowaniem, w obecności silnych emocji i w konkretnych sytuacjach[3][5].
Każda interakcja – komentowanie czynności, nazywanie osób i zachęcanie dziecka do powtarzania dźwięków, odgrywa ważną rolę w rozwoju mowy. Takie działania wspierają przejście z etapu naśladowania do świadomego użycia słowa „mama”[5].
Pierwsze słowo „mama” – podsumowanie najważniejszych etapów
1. Głużenie – pojawia się ok. 2.–3. miesiąca życia, trwa kilka miesięcy[2].
2. Gaworzenie – od 6. do 10.–12. miesiąca, dziecko powtarza niezależne, nieskorelowane z konkretną osobą sylaby[1][2][3].
3. Echolalia – powtarzanie usłyszanych dźwięków około 8.–10. miesiąca życia[1].
4. Świadome słowo „mama” – zwykle między 12. a 18. miesiącem życia[1][3][4][7].
Przebieg rozwoju mowy i moment pojawienia się pierwszego słowa „mama” zależą od cech indywidualnych dziecka oraz wsparcia ze strony rodziców, a przebieg poszczególnych etapów buduje fundament dalszej komunikacji, rozszerzania słownictwa i łączenia słów w zdania po 18-24 miesiącu życia[7].
Źródła:
- https://www.femibion.com/pl-pl/karmienie-piersia/pierwsze-slowa-dziecka-kiedy-mozesz-sie-ich-spodziewac
- https://www.philips.pl/c-e/blog/matka-i-dziecko/rozwoj/kiedy-dziecko-zaczyna-mowic.html
- https://niebieskiepudelko.pl/pierwsze-slowo-dziecka/
- https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/pierwsze-slowo-kiedy-dziecko-powinno-zaczac-mowic
- https://kiedydologopedy.pl/jak-nauczyc-dziecko-mowic-mama-11-sposobow/
- https://mamologia.pl/kiedy-dzieci-zaczynaja-mowic/
- https://www.pampers.pl/dziecko-uczace-sie-chodzic/rozwoj/artykul/kiedy-dzieci-wypowiadaja-swoje-pierwsze-slowa
AktivKids.pl to portal o rozwoju i zdrowiu dzieci dla rodziców, którzy cenią rzetelną wiedzę podaną bez zbędnych ozdóbek. Łączymy ekspertyzę specjalistów z praktyką codziennego rodzicielstwa – piszemy o tym, co faktycznie działa, nie o tym, co brzmi pięknie w teorii. Żadnych rewolucji ani cudownych metod, tylko sprawdzona wiedza, zdrowy rozsądek i szacunek dla tego, że rodzicielstwo jest wystarczająco trudne bez dodatkowej presji idealności.